Kolektif Davranış Özellikleri: İsyan, Kitle Histerisi ve Çılgınlık

Kolektif ve Grup Davranışları

Çok sayıda bireyin hızlı ve rastgele bir şekilde toplum normlarına aykırı şekilde davranmasına kolektif davranış denir. Grup davranışından ayrı olarak kolektif davranış sınırlı süreli bir şekilde devam eder. Grup davranışı uzun süreli toplumsal etkileşimlerden meydana gelir ama kolektif davranış kısa sürelidir. Kolektif davranış süre bakımından sınırlı olsa da toplumsal açıdan sınırsızdır. Toplumsal sınırlar ortada olmadığından herkesin katılımına açıktır. Örnek olarak Fransa'daki sarı yelekliler eylemlerini verebiliriz. Gruplar ise dışlayıcıdır katılım için üyelik şartı koşulabilir, öte yandan kolektif davranışta bu kurallar zayıf ve gevşektir. Kolektif davranış toplumsal normları ve kuralları değiştirebilir ve bazen yıkıcı sonuçlar oluşturur. Grup dinamikleri insanları yapmayacağım dediği şeyleri bile yaptırabilir sırf çok sayıda insan yaptığı için dahil olma isteği hissedebilir ve davranışı grup ile birlikte tekrar edebilir. Grup dinamikleri kolektif davranış için de geçerlidir.

Sosyologlar kolektif davranışları 3 gruba ayırır; çılgınlık, kitle histerileri ve isyanlar. Sosyologlar gibi bakıp onlara göre tanımlayalım.

 Çılgınlıklar

 Kısa sürede popüler olup aynı hızda gözden düşebilecek akımlardır. Çılgınlıklar kısa sürede çok sayıda insanı etkileyebilir. Örnek verecek olursak bu konu için en iyi youtube "challange" yani meydan okumaları gösterilebilir, sırf popüler olduğu için kısa süreliğine bir çok insanı peşinden sürükleyen şeyler yaptırabiliyorlar son hatırladığım arabadan inip dans edip kazaya sebep olan insanlardı. Aptalca olsa bile çoğunluk yaptığı ve normal bir davranış olmamasına rağmen çılgınlık büyüsünü kaybedene kadar devam etti.

Kitle Histerileri

Endişeler ve yanılsamalar yaşayan büyük gruplar vardır. Tepkiler dedikodu ve korku ile birleşerek çok hızlı şekilde paniğe sebep olur bu korku söylentilerle birleşerek abartılarak yayılır, insanlar düzgün düşünemez hale gelir. Deprem olacak söylentisi yayılıp mantığı devre dışı bırakır ve insanlar sokakta uyuyabilir, evlerinde olanlar ise en ufak bir sarsıntıda kaçışıp paniğe sebep olacak duruma gelir. Birçok insan hasta olmamalarına rağmen hepsi aynı anda aynı hastalığa yakalandıklarına inanabilir ve bu hastalığım semptomlarını gösterebilir. Bu konuyu House M.D adlı dizinin 3. Sezon 18. Bölümünde işlediler güzel dizi tavsiye ederim.

İsyan

İsyan büyük bir insan grubunun birden bire sapkın davranışlar sergilemesi olarak tanımlanabilir. İsyanlar kaos ortamı yaratır ve şehirlerde milyonlarca liralık hasarlara yol açabilir. Vandalizm ve şiddet gibi diğer suçlar da buna örnek olarak gösterilebilir. Ayaklanan insanlar toplumsal normların dışında hareket ederek yıkıcı davranışlarda bulunabilir. Yağmalama olabilir, şiddet yaşanabilir ve mülklere zarar gelebilir. İsyanlar çoğu zaman kolektif bir muhalefet veya itiraz bir reddediş olarak görülür. Sorun olarak algılanan şeyler isyanları tetikleyebilir. Irklar, dinler, yaşam koşulları gibi herhangi bir konuda memnuniyetsizlik isyana sebep olabilir. İsyan haklı sebepler ile başlasa bile bu grup tüm topluma zarar verecek eylemlerde bulunabilir.