Stres İle Nasıl Başa Çıkılır
Stres İle Nasıl Başa Çıkılır
Stres, birçok kişiyi ilgilendiren önemli bir sorun. İş yerinden, aileden, arkadaşlardan, dramatik olaylardan, maddi veya manevi sorunlardan, ilişkilerimizden kaynaklanıyor olsa bile az miktardaki stres bizi zihinsel ve fiziksel olarak geliştirir. Kronik stres yani uzun süreli stres ise baş ağrısına, okulda, iş yerinde işlevselliğinizi sınırlandıran sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Sağlığınızı tehlikeye atmadan önce stresle nasıl başa çıkacağınızı öğrenebileceğiniz bazı yöntemler var.
Stres Algılarınız İle Başlar
Vücudunuz savaş gibi tehlikeli anlarda reaksiyon veren bir mekanizmaya sahiptir. Bu mekanizma stres anında size “savaş ya da kaç” der. Karşıdan karşıya geçerken araba üzerinize geldiğinde koşmanıza sebep olur. Bu reaksiyon kalp atışını ve nabzı hızlandırır, kasları gerer. Bu stres reaksiyonu sadece böyle tehlikeli anlarda değil, ailevi sorunlarda, ilişki sorunları, okul ve işyeri problemleri gibi yerlerde de ortaya çıkar. Algılamanız gereken ise bu tür sorunların sizi yaşamınızı tehdit etmediğidir. Bu tür yaşamınızı tehdit etmeyen konularda sakin olup düşünmeli ve vücudunuzun verdiği stres tepkisine karşı koymayı öğrenip gevşemelisiniz.
Strese Neden Olan Düşünceleri Bulun
Endişelenmenize sebep olan ve stres hormonlarının çalışmasını sağlayan olumsuz ve verimsiz düşüncelerinizi bulun. Örneğin eve yürürken yolunuza saldırgan bir grup köpek çıkarsa bu durum vücudunuzun vermesi gereken doğru yanıt stresli olmaktır. Hayatta kalmak, saldırıya uğramamak için koşmalısınız veya savaşmalısınız. Aksi durumda ise trafikte sıkıştığınız için işe geç kalmak gereksiz bir strestir ve size zarar verir. Yaygın stresli düşüncelerinizi tespit edin. Bunlar:
- Ya hep ya hiç şeklinde düşünüyorsunuz. Bir şeyin ya doğru ya da yanlış olduğunu düşünüyorsunuz. İnsan olmak karmaşıktır, sadece siyah ve beyazdan ibaret değildir. Gri alanlarında olduğunu kabul edin.
- Çok takılıyorsunuz. Ya işe geç kalırsam ya bana hayır derse ya başaramazsam, eğer istediğim şekilde olmazsa biterim gibi gibi benzeri düşünceler.
- Çok yıkıcısınız. En küçük sorunu bile büyütüyorsunuz ve hep en kötü senaryoyu düşünüyorsunuz.
- Yapmak zorunda olduğunuz, yapmak istediğiniz, yapmanız gerekenlerin olduğu bir listeniz var ve yapamadığınız zaman endişeleniyorsunuz.
Düşüncelerinizin Çerçevesini Değiştirin
Bazen stresli bir durum sadece bir perspektif meselesidir. Karamsarlık bunun güzel bir örneğidir. Karamsarlık önlenebilir bir stres sorunudur, endişeye neden olan olumsuz düşüncelere odaklanmak yerine olumlu sonuçlara odaklanın.
- Olumsuz düşünceler olumsuz bir ruh haline, olumlu düşünceler ise sizi olumlu bir ruh haline yol açar. Kötü hissettiğinizde kendinize ne söylüyorsunuz dikkat edin, olumsuz düşünceleri olumlu düşüncelere çevirmeye çalışın.
- Örneğin “bu işi tüm gün bitiremeyeceğim” diye düşünebilirsiniz, bu düşünceyi döndürerek bitirebilirsiniz. Örneğin “Bu işi düzenli çalışarak, düzenli molalar vererek birkaç saatte bitiririm.”
- Bakış açınızı değiştirdiğinizde, stres seviyenizi de tamamen değiştirebilirsiniz. Ne olursa olsun nefret etmekten kaçının.
Negatif Düşüncelere Meydan Okuyun
Düşünceleri oldukları şekilde kabul etmek yerine meydan okuyun. Düşüncelerinizi tartışın, çürütmeye çalışın bu şekilde onları nesnel bir şekilde görebilirsiniz. Bu şekilde daha objektif olabilirsiniz.
Stres Düzeyinizi Etkileyen Sorun Hakkında İki Bilgi Sütunu Hazırlayın
Stres yaratan düşünceleriniz için bir sütun hazırlayın ve buna karşılık karşı kanıt niteliğinde bir sütun daha hazırlayın.
- İşe geç kaldığınız için kovulacağınızı düşünüyorsunuz, bunu bir sütuna yazın. Karşı sütuna ise evimin uzak olduğunu ve geç saatte çıktığımı biliyorlar, işe geç kalanların kovulması için bir çizelge var ve ben son kısma yakın bile değilim gibi.
Günlük Tutun
Günlük tutmak sıkıcı ve zorunluymuş gibi görünüyor olabilir, özellikle sizi etkileyen zihinsel, duygusal veya strese maruz kaldığınız olayları yazmak yardımcı olabilir. Ben günlük tarzı bir şey tutuyorum fakat her gün yazmıyorum sizde her gün yazmak zorunda değilsiniz. Zorunluluk nefret etmenize sebep olabilir. İki üç günde bir veya hafta bir şekilde kendinize uygun bir tarz bulun.
- Düşünce kâğıda döküldüğünde artık beyninizde yer kaplamayacak. Sizi strese sokan, endişelendiren, üzen ve mutlu eden her şeyi yazın, güvenli çünkü kimse sizi yargılamayacak.
- Net olmanızı sağlar, strese sebep olan kaynakları görmenizi sağlar.
- Düşüncelerinizi organize edip düzenlemek için sorunları yazın. Bunu yapmazsanız net düşünemezsiniz, kafanız karışır ve bu strese sebep olur. İki çözüm arasında kaldıysanız artılar ve eksiler listesi yapın.
